Sectie Erythrosperma (Lindb.) Dahst. Zandpaardenbloem
Nieuw voor Nederland vastgestelde soorten binnen deze sectie
Taraxacum arenastrum A.J.Richards is in het noordelijke duingebied gevonden bij Noordwijk en Taraxacum tenuilobum Dahlst. was gevonden te Wassenaar in Meyendel. Beide soorten worden hierbij wel afgebeeld,maar zijn nog niet opgenomen in de determineersleutel.
Nader onderzoek is nodig en daarom hierbij een oproep om naar deze soorten uit te gaan kijken!
Holotype Taraxacum arenastrum A.J.R.
Taraxacum tenuilobum Dahlst.
Determineersleutel
!. Stuifmeel aanwezig........................4
1a. Stuifmeel niet aanwezig ..............2
2. Achenen zijn strokleurig. Lintbloemen zijn vaak ingerold en aan de onderzijde donkerviolet gestreept..........................................Taraxacum tanyolobum Dahlst.
Bladsteel is licht rood van kleur. Zijlobben driehoekig afstaand of iets teruggekromd en vrij spits. De voorkant van de zijlobben zijn getand. Interlobben met soms vele lange tanden. Eindlobben zijn duidelijk pijlvormig verlengd met een tongvormige top. Omwindselblaadjes zijn afstaand met teruggekromde topjes. Omwindselblaadjes zijn gerand en duidelijk roodviolet gekleurd.
Verspreiding: Verspreiding onvoldoende bekend. Kwam vroeger voor bij Nijmegen. Langs de Rijn bij Arnhem en bij Utrecht.
Holotype Taraxacum tanyolobum
Potcultuur Taraxacum tanyolobum Dt.
2a. Achenen zijn roodachtig van kleur. Lintbloemen niet ingerold en de onderkant van de lintbloemen anders gekleurd......................................................................................................3
3. Buitenste omwindselblaadjes zijn aanliggend tot iets afstaand en zijn groen van kleur. Eindlob van de bladeren zijn zeer kort driehoekig. Stijlen zijn grijs van kleur..............................................Taraxacum silesiacum Dahlst. ex Hagl.
Bladsteel purperrood van kleur. Omwindselblaadjes zijn duidelijk gehoornd en gerand. De bloemhoofdjes zijn klein en niet stralend. Stelen van de bloemhoofdjes alleen bovenaan behaard. Achenen zijn donker roodbruin.
Verspreiding: Algemene soort in de duinen.Wordt ook regelmatig gevonden in het binnenland in zandige bermen en tuinen.
Holotype Taraxacum silesiacum Dahlst. ex Hagl.
3a. Buitenste omwindselblaadjes zijn teruggekromd en iets rood aangelopen. Eindlob van de bladeren duidelijk helmvormig. Stijlen zijn geelachtig van kleur.........................................Taraxacum taeniatum Hagl ex Holmgr.
Bladeren zijn behaard en de bladsteel sterk roodachtig van kleur.Zijlobben zijn talrijk en afstaand tot iets teruggekromd, driehoekig en spits. De zijlobben zijn sterk getand. Interlobben zijn smal en met vele tanden. Steel van het bloemhoofdje over de gehele lengte behaard. Achenen zijn roodbruin van kleur.
Verspreiding: Algemene soort in de duinen. Komt ook vrij zeldzaam voor op de Waddeneilanden.
Opmerking: Sommige planten van Taraxacum rubicudum en Taraxacum commixtum kunnen ook geen pollen bevatten. Zijn dit nieuwe soorten? Verder onderzoek is nodig!
Holotype Taraxacum taeniatum Hagl. ex Holmgr.
4. Bladeren zijn vrijwel kaal tot kaal. Hoofdjesstelen kunnen wel behaard zijn.....................................5
4a. Bladeren zijn duidelijk behaard..........................................................................................10
5. Stijlen zijn duidelijk heldergeel........................................................................................Taraxacum agaurum v. Soest
Bladsteel groen. Zijlobben driehoekig en aan de toppen meestal omhoog gebogen en vrij spits. Bijna ongetand. Interlobben zijn getand. Een korte eindlob , driehoekig, en stomp.Omwindsels zijn komvormig en lichtgroen van kleur. De omwindsels zijn duidelijk gehoornd en gerand. De bloemen zijn donkergeel en de buitenste lintbloemen zijn donkerviolet gestreept. Achenen zijn donkerrood gekleurd.
Opmerking: Taraxacum agaurum bloeit meer dan twee weken later dan de overige soorten binnen de Sectie Erythrosperma.
Verspreiding: Vrij zeldzame soort in de duinen van Voorne tot Noordwijk. Nader onderzoek naar de verspreiding is nodig. Komt waarschijnlijk niet in het binnenland voor.
5a. Stijlen zijn vuilgeel tot grijsachtig groen.............................................................................6
Holotype Taraxacum agaurum v. Soest
6.Bladeren zijn vooral sterk roodviolet gekleurd op de interlobben .............................Taraxacum grootii v.Soest
Bladstelen zijn roodpurper van kleur. Zijlobben ,6-7, uitstaand ,smal driehoekig tot bijna lijnvormig met een verdikte top.Voorkant zijlobben sterk lang tot kamvormig getand. Onderkant zijlobben met een enkele tand. Interlobben sterk getand en overgaand in een onduidelijke eindlob.Omwindselblaadjes zijn afstaand en vaak roodpaars aangelopen.Niet gerand.
Verspreiding: Klein areaal in de duinen tussen Rockanje,Ierseke en Cadzand. Verspreiding onvoldoende bekend. In 1992 weer teruggevonden dichtbij de typelocatie.
Holotype Taraxacum grootii v. Soest
6a. Bladeren zijn groen.............................................................................................................7
7. Stelen van de bloemhoofdjes kaal.........................................................................Taraxacum rubicundum (Dahlst.) Dahlst.
Bladsteel sterk rood van kleur en vaak ook de middennerf.Zijlobben afstaand, lijnvormig tot smal driehoekig, stomp tot spits,tot 15 mm lang. Eindlob pijlvormig tot spletig. Omwindselblaadjes zijn berijpt, aanliggend tot afstaand, breed gerand.Duidelijk gehoornd. Achenen zijn donkerrood.
Opmerking: In Nederland zijn op verschillende plaatsen planten van Taraxacum rubicundum gevonden zonder stuifmeel. In o.a de duinen bij Egmond aan Zee staan deze planten vrij veel. De bloemen zijn anders geel dan die van Taraxacum rubicundum. Waarschijnlijk schuilt hieronder nog een nieuwe soort.
Verspreiding: Algemene soort in de duinen. Zeldzamer op de Waddeneilanden.Komt ook zeldzaam voor in Zuid-Limburg en in het Rivierengebied. Kan in het binnenland voorkomen door aangevoerd duinzand.
Lectotype Taraxacum rubicundum (Dahlst.) Dahlst.
7a.Stelen van bloemhoofdjes duidelijk behaard...............................................................................8
8.Achenen zijn donkerrood............................................................Taraxacum lacistophyllum ( Dahlst.) Raunk
Bladsteel roodachtig. Zijlobben zijn smal driehoekig., met iets S -vormig gebogen top, vrij spits.Niet of nauwelijks getand. Interlobben zijn sterk getand. Eindlob vaak pijlvormig en met een stompe top. Omwindselblaadjes zijn berijpt en vaak roodpurper van kleur. Omwindselblaadjes zijn afstaand tot iets teruggebogen en weinig tot niet gerand. Buitenste lintbloemen zijn grijsviolet gestreept. Achenen zijn donkerrood van kleur.
Verspreiding: Zeer algemeen in alle duingebieden. Komt ook regelmatig voor in het binnenland.
Holotype Taraxacum lacistophyllum (Dahlst.) Raunk.
8a. Achenen strokleurig.................................................................................................9
9.Bladeren sterk gekroesd. Omwindselblaadjes zijn duidelijk gehoornd.........................................Taraxacum tortilobum Florstr.
Bladsteel lichtrood van kleur en sterk gelobt met vele lange gekromde tanden. Zijlobben sterk gekroesd en zeer spits. Interlobben ook sterk getand. Eindlob pijlvormig met stompe top. Omwindselblaadjes zijn berijpt en afstaand tot aanliggend. Omwindselblaadjes duidelijk gerand. Bloemhoofdjes zijn stralend. De buitenste lintbloemen duidelijk aan de onderkant roodviolet gestreept.Achenen zijn strokleurig.
Verspreiding: Zeer algemeen in de duinen. Komt ook in het binnenland vrij algemeen voor op de zandgronden. Vaak ook aangevoerd met zandgrond.
Taraxacum tortilobum Florstr. in de Kale Duinen bij Appelscha in Friesland
Lectotype Taraxacum tortilobum Florstr.
9a. Bladeren niet gekroesd. Omwindselblaadjes niet gehoornd...................................................
..................................................................................................Taraxacum brakelii v. Soest
Bladstelen zijn rose van kleur. Zijlobben smal driehoekig tot lijnvormig, uitstaand en tot vrij spits.De voorkant van de zijlobben vaak getand met een enkele grote tand. Interlobben meestal vrij smal. Eindlob is niet duidelijk gescheiden van de zijlobben . De eindlob is vaak sterk ingesneden en met vele zijlobjes. Omwindselblaadjes zijn teruggekromd en aan detopjes iets roodachtig. Lintbloemen zijn aan de onderzijde grijsviolet gestreept. Achenen strokleurig.
Verspreiding: Was bekend van de Jammerdaalse heide bij Venlo. Nader onderzoek is nodig of deze soort nog voorkomt .Mogelijk uitgestorven?
Holotype Taraxacum brakelii v. Soest
10. Bladeren vooral in de interlobben duidelijk roodviolet gekleurd..........................................
..........................Taraxacum dunense v. Soest
Bladeren zijn iets behaard. Bladsteel en middennerf zijn diep wijnrood gekleurd. Zijlobben zijn zeer smal tot bijna lijnvormig, aan de top verbreed en vrij spits.De zijlobben zijn afstaand en aan beide kanten getand. Interlobben zijn bijna de middennerf en met vele tanden. Eindlob is driespletig met lijnvormige slippen. Stelen van de bloemhoofdjes behaard. Omwindselblaadjes losjes aanliggend en kort gehoord. Achenen zijn bruinrood van kleur.
Verspreiding: In de zeeduinen in de omgeving van Castricum. Verspreiding moet nog verder worden onderzocht.
Holotype Taraxacum dunense v. Soest
10a.Bladeren zijn groen..........................................................11
11. Stijlen zijn geel van kleur..........................................................12
11a. Stijlen zijn vuilgroen tot grijsachtig van kleur...............................................................13
12. Stijlen zijn heldergeel van kleur..............................................Taraxacum commixtum Hagl. ex Hyl.
Bladstelen purperrood van kleur. Zijlobben zijn lijnvormig versmald en aan de top weer verbreed en dan soms ook gevorkt, fijn getand, soms met grote tanden. Interlobben eveneens getand. Eindlob driehoekig en ingesneden. Steel van het bloemhoofdje behaard. Omwindselblaadjes berijpt en duidelijk gerand. De omwindselblaadjes zijn afstaand tot aanliggend. Achenen bruinrood van kleur.
Verspreiding: Vrij algemeen in de duinen. Vrij zeldzaam op de Waddeneilanden.
Opmerking: Taraxacum commixtum is in Nederland maar ook Internationaal nog niet geheel duidelijk. De echte Taraxacum commixtum is de laatste jaren niet meer aangetroffen in Nederland. De huidige soort met heldergele stijlen en zonder stuifmeel is waarschijnlijk ook nog een nieuwe soort. Verder komt een andere nieuwe soort die sterk lijkt op Taraxacum commixtum voor namelijk Taraxacum bifurcatum (H, v S & Zevenbergen) Meijer ined. Verder onderzoek is gaande en daarom handhaven wij Taraxacum commixtum nog even.
Holotype Taraxacum aphanochroum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
12a. Stijlen zijn geel ........................................Taraxacum aphanochroum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
Plant iets behaard. Zijlobben ,4-5, smal driehoekig en vrijwel ongetand.en vrij stomp. Interlobben zijn fijn getand en met enkele grote tanden. Interlobben zijn boven in het blad ook ongetand. Eindlob driehoekig en soms ingesneden en even lang als breed. Steel van het bloemhoofdje bovenaan sterk behaard. Bloemhoofdjes 2-3 cm in diameter en lichtgeel van kleur. Omwindsel berijpt, afstaand tot aanliggend. Weinig gehoornd en smal gerand. Achenen bleek roodbruin.
Verspreiding: Onvoldoende bekend. Kwam vroeger voor bij Wassenaar en Meyendel.
13. Eindlob van de bladeren zijn door de insnijdingen en zijlobjes onduidelijk gescheiden van de bovenste zijlobben................................................................................................Taraxacum scanicum Dahlst.
Planten behaard. Bladsteel en middennerf purperrood. Zijlobben afstaand, driehoekig, scherp getand. Interlobben zwak getand . Eindlob verlengd ,ingesneden, en met vele scherpe tanden. De grens tussen de bovenste zijlobben en eindlob is niet altijd duidelijk. Steel van het bloemhoofdje sterk behaard. Omwindselblaadjes zijn teruggekromd en smal gerand. Bloemhoofdje tot 2,5 cm in diameter en donkergeel. Achenen donker roodbruin.
Verspreiding: Algemene soort in Nederland. Vrij algemeen in zandige bermen op verschillende plaatsen in Nederland. Komt ook veel voor in de stedelijke gebieden.
Lectotype Taraxacum scanicum Dahlst.
13a. Eindlob is driehoekig tot spiesvormig en duidelijk te onderscheiden van de zijlobben....
.....................................................Taraxacum brachyglossum (Dahlst.) Raunk.
Planten iets behaard. Bladsteel licht rood van kleur. Zijlobben driehoekig teruggekromd. De toppen van de zijlobben weer iets omhoog gebogen. De voorkant bijna niet getand, maar de onderkant met enkele tanden. Interlobben duidelijk getand. Eindlob driehoekig tot bijna drielobbig en vrij spits.Steel van het bloemhoofdje behaard. Omwindselblaadjes berijpt en zijn aanliggend tot afstaand en met enkele hoorntjes. Bloemhoofdjes zijn 1,5-2 cm in diameter en donkergeel. Achenen zijn fel bruinrood.
Verspreiding: Was ooit vrij algemeen in de duinen,maar was jarenlang niet meer teruggevonden. Teruggevonden in 1995 op de Hompelvoet in het Grevelingen gebied. Binnenlands materiaal moet nodig worden gereviseerd.De soort wordt over het hoofd gezien.
Lectotype Taraxacum brachyglossum (Dahlst.) Raunk.
