Sectie Hamata H. Ollg. Gestreepte haakpaardenbloem
In 1983 heeft H. Ollgaard de soorten met een duidelijk streeppatroon op de nerf als de Sectie Hamata afgesplitst van de toenmalige Sectie Vulgaria (nu Sectie Ruderalia)
H.Ollgaard
Werkt sinds 1967 aan het geslacht Taraxacum in Noord-Europa. Verzamelde veel materiaal in Denemarken en ver daarbuiten. Heeft vele nieuwe Taraxacum soorten beschreven vanuit geheel Europa. Had goede contacten met Piet Oosterveld, Arie Hagendijk en Henk Zevenbergen. Er is daarbij in de loop van de jaren veel informatie en herbariummateriaal uitgewisseld.
De Sectie Hamata kenmerkt zich door de sterk donkergroene tot bijna zwarte omwindselblaadjes. Deze zijn vaak sterk berijpt. Omwindselblaadjes zijn meestal gerand en meestal opstaand tot afstaand. Zelden later iets teruggekromd.De bladen zijn vrij stevig en donkergroen van kleur. De zijlobben vaak sterk teruggekromd en kunnen sterk getand tot bijna ongetand zijn. Bladstelen zijn ongevleugeld tot iets gevleugeld. De bladstelen en de middennerf zijn meestal rood van kleur.
Kenmerkend voor deze sectie zijn de opvallende groen en rode streepjes op de middennerf, de sterk berijpte omwindselblaadjes en de bijna zwarte bloemknoppen. ( zie bovenstaande foto)
Determineersleutel Sectie Hamata
Kenmerkend bladrozet sectie Hamata
1. Eindlob van vooral de binnenste bladeren groot, meer dan 4 cm,pijlvormig, en voorzien van enkele grote tanden aan beide kanten ...............................................Taraxacum atactum Sahlin & van Soest
Bladsteel niet gevleugeld en sterk rood van kleur. Zijlobben kort driehoekig met een rechte voorkant. De bovenste zijlobben zijn vrijwel ongetand, achterkant met vele tandjes. Interlobben vrij kort en bijna niet getand. Omwindselblaadjes afstaand aan de topjes iets teruggekromd, tot 3 mm breed en nauwelijks gerand.
Verspreiding: vrij algemene soort in NL
1a. Planten niet met deze kenmerken..............................................................................2
Taraxacum atactum Sahlin et v. Soest
Holotype Taraxacum atactum Sahlin et v. Soest
2. Eindlob kort pijlvormig,spits,en met vele opvallende tanden...................................Taraxacum infestum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
Bladsteel niet gevleugeld rose tot roodachtig tot in de middennerf. Zijlobben talrijk,5-6, iets teruggericht, driehoekig,vrij spits. De voorkant van de zijlobben met vele, 3-4 mm , lange grove tanden en kleinere tandjes. Interlobben vrij smal met een violet gekleurd randje. Omwindsel duidelijk afstaand, tot 3,5 mm breed en niet gerand
Verspreiding: zeldzame soort in NL
2a. Bladen niet met deze kenmerken............................................................................3
Holotype Taraxacum infestum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
3. Zijlobben van de bladeren staan vaak loodrecht af en zijn voorzien van vele grote tanden op zowel de boven als de onderkant van de lobben..........................................................4
3a. Bladeren zonder deze kenmerken.................................................5
4. Zijlobben met vele grote tanden. Interlobben zijn veelal ingesneden getand. Zijlobben vaak evenlang met een verdikte lang uitgetrokken punt................................................................................... Taraxacum kernianum Hagendijk et v.Soest & Zevenbergen
Bladsteel en middennerf sterk rood van kleur, ongevleugeld. Zijlobben smal driehoekig en vanuit een brede basis lijnvormig verlengd, vrij spits. De voorkant van de zijlobben met vele lange tanden. Interlobben gekleurd en met vele lange tanden. Eindlob pijlvormig met een sterk verlengde top en ook met vele lange tanden. Buitenste omwindselblaadjes afstaand tot iets teruggekromd, tot 4 mm breed en niet gerand.
Verspreiding: Algemene soort in NL
Holotype Taraxacum kernianum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
Holotype Taraxacum lancidens Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
4a. Zijlobben duidelijk minder getand. Interlobben met enkele tanden en niet ingesneden. Zijlobben zijn wisselend van lengte aan een blad.........................................................Taraxacum lancidens Hagendijk et v.Soest & Zevenbergen
Bladsteel en middennerf rose van kleur, ongevleugeld. Zijlobben duidelijk afstaand, driehoekig tot meest lijnvormig, tot soms meer dan 4 cm lang. De voorkant van de zijlobben sterk tot grof getand. Deze tanden kunnen wel tot 10 mm lang zijn. Eindlob driehoekig tot breed pijlvormig tot versmald in een tongvormige top. Buitenste omwindselblaadjes afstaand, tot 3 mm breed, smal gerand.
Opmerking: De zijlobben staan niet symmetrische af en dus ongelijk van lengte.
Verspreiding: Vrij zeldzaam in NL.
5. Buitenste omwindselblaadjes zijn 3-3,5 mm breed............................................................. .8
5a. Buitenste omwindselblaadjes 4mm of breder..................................................................6
6.Zijlobben van de bladeren staan min of meer recht af. Bladeren vrijwel kaal. Middennerf bladeren sterk rood gekleurd tot meestal niet in de top....................................................7
6a. Zijlobben van de bladeren zijn tot sterk teruggekromd en vrij breed. Bladeren zijn duidelijk behaard. Middennerf sterk rood gekleurd tot in de top.(vooral aan de onderzijde).............................................Taraxacum boekmanii Borgv.
Bladsteel purperrood van kleuren bijna ongevleugeld. Zijlobben ,4-6, breed klauwvormig, bovenste zijlobben vrijwel ongetand, onderste lang getand. Interlobben kort met een gekleurd randje. Eindlob lang en stompen bijna niet getand. Buitenste omwindselblaadjes afstaand tot teruggekromd, niet gerand, tot 3,5 mm breed, purperrood gekleurd.
Verspreiding: In NL. Zeldzaam. Was eerst alleen bekend van Terschelling en Texel. de laatste jaren vrij zeldzaam in het oosten van het land.
Taraxacum boekmanii Borgv.
7.Bladstelen zijn duidelijk sterk rood gekleurd. Zijlobben zijn sterk getand en met vele overgangen van kleine tot grote tanden. Zijlobben meestal van stomp tot toegespitst..............................................Taraxacum lamprophyllum M.P.Chr.
Bladstelen niet gevleugeld en middennerf iets rood gekleurd. Zijlobben zijn talrijk, 5- 7. lang afstaand en zeer grof getand tot vele kleine tandjes. Interlobben en eindlob ook sterk getand. Eindlob driehoekig, de top iets ingesnoerd. Buitenste omwindselblaadjes afstaand, tot 5 mm breed,smal wit gerand. Bloemknoppen berijpt.
Verspreiding: Algemene soort in NL
Taraxacum lamprophyllum M.P.Chr.
Holotype Taraxacum pseudohamatum Dahlst.
7a. Bladstelen zijn iets rood gekleurd. Zijlobben zijn vaak zonder tanden en toegespitst........................................................................ Taraxacum pseudohamatum Dahlst.
Bladsteel en middennerf roodachtig, nauwelijks gevleugeld. Zijlobben gekromd, deltavormig,stomp. Eindlob is niet veel groter dan de zijlobben. Interlobben smal en iets geplooid. Buitenste omwindselbladen afstaand, 4 tot 5 mm breed, gerand
Verspreiding: Verspreiding onvoldoende bekend.
Taraxacum pseudohamatum Dahlst.
8. Buitenste omwindselblaadjes duidelijk breed gerand.........................................................12
8a. Buitenste omwindselblaadjes niet gerand tot onduidelijk gerand...................................................9
9. Bladeren vrijwel kaal. De zijlobben van de bladeren zijn bijna ongetand tot enkele spaarzame tandjes.....................................................10
9a. Bladeren zijn behaard. Zijlobben van de bladeren aan de bovenkant met enkele grote tanden. Interlobben vrij smal met een enkele tand. Zijlobben vrij abrupt teruggekromd bij de top...................................Taraxacum subericinum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
Bladsteel licht roodachtig en ongevleugeld. Eindlob kort helmvormig, weinig getand,top iets verlengd. Buitenste omwindselblaadjes staan af, tot 3,5 mm breed, smal gerand en purper aangelopen.
Verspreiding: Algemene soort in NL
Holotype Taraxacum subericinum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
10. Interlobben sterk teerkleurig. Zijlobben van de bladeren afstaand tot iets haakvormig..........................Taraxacum brabanticum Hagendijk et v.Soest & Zevenbergen
Bladeren behaard en met wijnrode bladsteel en middennerf. Zijlobben ,3-5, spits. Interlobben tot op het bladoppervlak sterk teerkleurig. De onderste zijlobben met vele lange tanden, bovenste zijlobben vrijwel ongetand.Eindlob kort driehoekig tot helmvormig en tongvormig toegespitst. Buitenste omwindselblaadjes komvormig afstaand,gerand,gewimperd tot bijna zwartviolet gekleurd.
Verspreiding: Vrij algemene soort in NL
Holotype Taraxacum brabanticum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
10a.Interlobben niet teerkleurig. Zijlobben duidelijk haakvormig teruggekromd. Bladeren en zijlobben het breedst in het midden............................11
11. Omwindsel sterk berijpt.................................Taraxacum subhamatum M.P.Chr.
Bladsteel rose en iets gevleugeld. Middennerf bruinachtig van kleur. Zijlobben staan af, 5-8, voorkant bovenste zijlobben ongetand, rest zijlobben dicht lang getand. Achterkant zijlobben met een enkele grote tand. Interlobben getand met een gekleurd randje. Eindlob driehoekig met een enkele stompe tand. Buitenste omwindselblaadjes afstaand tot iets teruggekromd, niet gerand.
Opmerking: Binnenste lintbloemen hebben een oranje topje. Verder een opvallend kenmerk is dat de grootste breedte van het blad altijd onder het midden valt. Kan verward worden met Taraxacum hamatulum.
Verspreiding: Vrij algemene soort in NL
Taraxacum subhamatum M.P.Chr.
11a. Omwindsel donkergroen....................................Taraxacum replicatum Hagendijk,v. Soest & Zevenbergen
Bladsteel bruinrood tot rood, smal gevleugeld. Middennerf tot bijna in de top roodachtig. Zijlobben talrijk tot 6, tot sterk teruggericht, middelste zijlobben het langst, hogere zijlobben ongetand en meest stomp, de onderste zijlobben klein, met kleine tanden, spits en zeer dicht opeen tot sterk teruggekromd. Interlobben zwak gekleurd en iets gerand. Eindlob tot 3 cm lang, ongetand en stomp. Omwindelblaadjes duidelijk afstaand tot iets terggekromd, iets rose gekleurd, onduidelijk gerand.
Verspreiding: onvoldoende bekend
Holotype Taraxacum replicatum Hagendijk, v.Soest & Zevenbergen
12. Bladstelen groen tot iets gekleurd. Eindlob met enkele grove tanden. Zijlobben van de bladeren sterk toegespitst. Bladstelen zijn gevleugeld..............................................Taraxacum ericinoides Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
Voorkant van de zijlobben met vele grove en kleine tanden. Interlobben geplooid met vele lange tanden. Buitenste omwindselbladen afstaand tot teruggekromd en tot 4 mm breed.
Verspreiding: Onvoldoende bekend in NL
Holotype Taraxacum ericinoides Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
12a. Bladstelen sterk rood gekleurd........................................................13
13. Zijlobben van de bladeren lang toegespitst. Middennerf sterk rood gekleurd................................Taraxacum subditivum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
Bladsteel ongevleugeld. Zijlobben niet tot iets getand en de onderste zijlobben teruggericht en lang tot in de interlobben verlengd. Interlobben vrij land en met spitse tanden, randje gekleurd.Eindlob duidelijk pijlvormig en toegespitst. Buitenste omwindselblaadjes afstaand tot iets aan de topjes teruggekromd , 3 tot 4 mm breed, iets gekleurd. De buitenste omwindselblaadjes zijn niet gerand, maar gewimperd.
Verspreiding: Vrij algemene soort in Nl. In het noorden van NL vrijwel niet bekend.
Holotype Taraxacum subditivum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
13a. Zijlobben kort afstaand tot sterk teruggekromd..................................................................14
14.Zijlobben van de bladeren regelmatig. Bladeren zijn regelmatig gelobd. Omwindselblaadjes duidelijk gerand........................................................15
Holotype Taraxacum hamatiforme Dahlst. ex Lindm.
14a. Zijlobben van de bladeren zijn onregelmatig. Bladeren zijn onregelmatig gelobd. Buitenste omwindselblaadjes niet duidelijk gerand...................................Taraxacum hamatiforme Dahlst. ex Lindm.
Bladsteel en middennerf roodachtig, niet gevleugeld.. Zijlobben, 4-6, driehoekig , afstaand en weinig getand. Interlobben met enkele grote tanden. Randje duidelijk gekleurd. Eindlob pijlvormig, stomp, soms ingesneden. Buitenste omwindselblaadjes tot 3,5 mm breed.
Opm. Deze soort kan men in het veld duidelijk herkennen aan een kort stervormig uitstaand gerande buitenste omwindsel.
Opmerking:Kan verward worden met Taraxacum kernianum, maar deze soort heeft altijd wel meerdere grove tanden.
Verspreiding: zeer algemene soort in NL.
Taraxacum hamatiforme Dahlst.
15. Zijlobben vrijwel ongetand of soms met enkele tanden.................................................16
15a Zijlobben zijn vooral sterk getand bij de bovenste zijlobben. Zijlobben zijn opvallend regelmatig gelobd. Vele overgangen van kleine en grote tanden....................................................................................Taraxacum marklundii Palmgr.
Bladsteel en middennerf roodachtig. Bladsteel nauwelijks gevleugeld. Interlobben bovenaan zeer kort, onderaan smal en met een gekleurd randje. Eindlob helmvormig en vrijwel niet getand. Buitenste omwindselblaadjes afstaand tot iets teruggekromd, tot 3,5 mm breed, gerand.
Opmerking: Het is nog niet echt duidelijk of het Nederlandse materiaal de echte Taraxacum marklundii is of toch een eigen soort.
Verspreiding: Vrij algemene soort in NL Algemeen in het Noorden.
16. Zijlobben zijn kort en stomp. De toppen van de zijlobben zijn vaak opgericht. Omwindselbladen zijn duidelijk gerand.Bladeren zijn sterk donkergroen van kleur......................................Taraxacum quadrans H. Ollg.
Bladsteel en middennerf duidelijk roodachtig. Bladsteel is ongevleugeld. Zijlobben breed klauwvormig, bovenste zijlobben en vaak ook de eindlob met kleine driehoekige tanden. De onderste zijlobben lang getand. Eindlob helmvormig, stomp. Buitenste omwindselblaadjes afstaand en tot 3,5 mm breed.
Opmerking: Kan verward worden met Taraxacum hamatulum.
Verspreiding: Algemene soort in NL
Taraxacum quadrans H.Ollg.
16a. Zijlobben eindigen in een stompe top en zijn haakvormig teruggekromd...............................................17
17. Omwindselblaadjes zijn sterk zwart gekleurd aan de onderzijde. Omwindselblaadjes hebben een duidelijke brede rand en zijn vaak iets gewimperd. Zijlobben zijn haakvormig teruggekromd......................Taraxacum hamatulum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
Bladsteel rose tot roodachtig en niet gevleugeld. De middennerf is ook vaak roodachtig gekleurd. De bladeren staan meestal gootvormig (zijlobben iets omhoog gekromd)De tanding van de zijlobben nemen van boven naar beneden toe.De onderste zijlobben sterk getand. Interlobben getand en iets violet gekleurd. Eindlob kort helmvormig, stomp,soms ingesneden.
Verspreiding: Vrij algemene soort in NL
HolotypeTaraxacum hamatulum Hagendijk et v. Soest & Zevenbergen
17a. Omwindselblaadjes zijn aan de onderzijde bruinachtig. Omwindselblaadjes zijn smal gerand en niet gewimperd. Zijlobben zijn sterk haakvormig teruggekromd........................................Taraxacum hamatum Raunk.
Bladsteel rood en ongevleugeld. Zijlobben, 3-5, meestal sterk teruggekromd tot heel sterk naar binnen gekromd. Bovenste zijlobben vrijwel ongetand, terwijl de onderste opvallend kort driehoekig getand zijn. Interlobben niet echt duidelijk aanwezig.
Verspreiding: Vrij algemene soort in NL
